İnsanların makine ve çevreyle olan ilişkisinin doğal ve teknik yönlerden, insan psikolojisi ile fiziki özellikler göz önünde bulundurularak incelenmesi anlamına gelen ergonomi insan için uygun olan çalışma koşullarının yaratılmasına katkı sağladığını ifade eden Büyük Anadolu Hastaneleri Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Suat Akar, "Ergonomi yunanca bir kelime “ergon = iş, çalışma”, “nomos = yasa” anlamında yani iş yasası, iş kuralı anlamına gelmektedir.
İŞ PERFORMANSI DÜŞEBİLİR
İnsanlarI fizyolojik ve psikolojik olarak inceleyerek makine ve çevreye uyumunu teknik ve doğal olarak inceleyen, araştıran bir bilim bütünüdür. Eğer insan çalıştığı ortamda sürekli fizyolojik ve psikolojik strese maruz kalıyorsa, hem üretimine, hem de kişinin yaralanmasına, sakatlanmasına, iş performansının düşmesine sebep olacaktır. Bu nedenle özellikle çalışma hayatında insanların çalıştıkları yerlerin insanın rahat edeceği konuma getirilmesi, kullanacağı araçların insanların yapısına uygun özelliklerde olması ve çalıştığı ortamın bunu psikolojik olarak sıkıntıya sokmayacak durumda olmasını sağlamak Ergonomidir.
Ergonomi hayatımızın her alanında vardır. Temizlik işinde çalışan bir eleman işini para kazanmak için yaptığı gibi temizlik işini evde de yapar. Araç kullanan uzun yol şoförleri hayatının şoförlük yaparak kazandığı gibi diğer insanlar da işlerine giderken veya seyahate giderken araç kullanıyorlar. Bunun için bütün bu araç kullanımının dizaynı, konforu insanların rahat olması, sakatlanmaması için yapılmaktadır. Bir ofis çalışanının, ofiste masa yüksekliği ne kadar olmalı.
OFİSTEKİ OTURMA DÜZENİ NASIL OLMALI?
Kanada Standart Araştırma Kurulu bir masanın ideal yüksekliğinin 73 cm -/+ 2,5 cm olması gerektiğini belirtmiştir. Yine bir görüşe göre de bir ofis çalışanı masa yüksekliğinin 170 cm boyunda bir insan için 64 cm yüksekliğinde, oturacağı koltuğun 41 cm yüksekliğinde olması gerektiğine, insanın boyu her 3 cm arttığında masa ve sandalye boylarına 1 cm eklenmesi gerektiğini söylenmiştir. Ofiste çalışma koltuğu çok önemli, çünkü bilgisayar başında çalışanlar çok uzun süre oturarak çalıştığı için bel ve sırt ağrılarına sebep oluyor. Bunun için kişi oturduğunda kalça ve dizleri arasında bulunan bölüm yani uyluk bölümü yere paralel olmalıdır. Dizlerini büktüğünde ayakları yere basmalı, ayrıca sırt ve bel desteği olmalı, arkaya bel ve sırt 90 derece olacak şekilde yaşlanmalı. Otururken diz ile sandalyenin oturak bölümünün kenarı arasında 4-5 parmak mesafe olmalı. Dizler masanın altına rahatça girebilmeli ve masanın altına sürtünmeden hareket edebilmeli. Koltuklar ayarlanabilir koltuklardır. İnsanlar boylarına göre ayarlayabilmeli, koltukların tekerleri olduğu içinde sağa sola rahatça gidilmelidir. Bilgisayar monitörü göz hizasında olmalı, yaklaşık 10-20 derece eğimli olmalıdır. Mause ile çalışırken veya klavye ile çalışırken dirsekler 90 ile 120 derece arasında olmalı. Mause ve klavye tutan el bilekleri nötr durumda olmalı, el bileği ne yukarı doğru, ne de aşağı doğru kırılmalı, klavye 10-20 derece arasında ters yönde eğimli olmalı. Yani kişiye bakan tarafa değil de ters tarafa eğimli olmalıdır. Bunların önemini anlatmaya çalışıyoruz el bilekte sinir sıkışması, mause kullananlarda çok sık görülmektedir.
TRAVMA VE SAKATLIKLAR
Ergonomi bu yüzden çok önemli, uzun süre aynı işi yapan insanlar farkında olmadan küçük travmalara maruz kalıyor. Bu küçük travmalar birikerek sakatlıklara neden oluyor. Sürekli tornavidayla çevirme veya bir şeyi döndürme işi yapanlar da sinirsel sıkışmalar görülüyor. Bunlar şiddetli ağrı yapabiliyor. İnsanlar bunları sakatlarken büyük travma olmadığı için farkında olmuyorlar. Bu küçük sakatlıklar birikerek zamanla kronikleşen rahatsızlıklara neden oluyor ve tedavisi çok zor olmakta.
Özellikle boylarından yüksek yerlerde olarak çalışanlarda omuz rahatsızlıkları görülüyor. Bu omuz rahatsızlıklarının olmaması için omuz hizasından yukarıda çalışmalarını öneriyoruz. Hasta bunun için altına yükseltici veya merdiven kullanmalı veya buna uygun ekipmanlarla çalışmalıdır. Ergonomiyi araba kullanmada , ev temizliğinde sınıflandırabiliriz. Bütün bu ekipmanların insan sağlığına , güvenliğine, ilerde yol açacak problemleri önlemeye koruma amaçlı tasarlanmalı ve kullanılmalıdır. " diyerek sözlerine son verdi.
